Uśpienie kota: koszty, procedura i pożegnanie

Koty są najpopularniejszymi zwierzętami domowymi. W wielu domach są one otoczone wyjątkową troską i opieką. Niestety, długość życia kotów jest znacznie krótsza niż ludzi i właściciele kotów muszą prędzej czy później mierzyć się z odejściem swoich ulubieńców. Zwłaszcza, gdy koty osiągają podeszły wiek lub cierpią na poważne choroby, temat godnego pożegnania pupila staje się bardzo aktualny. Właściciele kotów nie chcą patrzeć na cierpienie zwierząt i często zastanawiają się, kiedy nadchodzi właściwy moment, aby godnie i bezboleśnie pożegnać swojego zwierzaka. Przedstawiamy najważniejsze informacje dotyczące eutanazji i pożegnania z ukochanym zwierzęciem.

Termin eutanazja pochodzi z języka greckiego i w medycynie weterynaryjnej oznacza łagodne i bezbolesne uśpienie zwierzęcia. W dosłownym tłumaczeniu termin ten oznacza "dobrą śmierć" od słów "eu" (piękny, dobry, łatwy, słuszny) i "thanos" (śmierć). Innym terminem eutanazji, który jest często używany, jest uśpienie. Uśpienie jest koniecznie kiedy kot cierpi i nie ma już możliwości jego skutecznego leczenia. Właściciele kotów są odpowiedzialni za oszczędzenie swojemu zwierzęciu cierpienia oraz za podjęcie odpowiednich działań.

Kiedy wiadomo, że nadszedł właściwy czas, aby uśpić kota? W tym celu należy zasięgnąć porady weterynaryjnej, ale nawet przed pójściem do lekarza, niektóre objawy mogą wskazywać, że kot cierpi.

Oznakami bólu i cierpienia mogą być:

• niewielka chęć do poruszania się lub jej całkowity brak 
• odmowa jedzenia lub picia
• zachowania apatyczne, brak zainteresowania otoczeniem
• ogólne zmiany w zachowaniu
• problem z utrzymaniem higieny

Jeśli kot cierpi na nieuleczalną chorobę, która przynosi mu ciągłe cierpienie (np. choroby nerek) , odczuwa silny ból, którego nie można uśmierzyć lekami, miał poważny wypadek lub cierpi z powodu zaawansowanej starości, wizyta u weterynarza jest nieunikniona. W gabinecie weterynaryjnym właściciele zwierząt otrzymują wyczerpujące informacje, a w razie potrzeby, mają również możliwość dokonania eutanazji. Tylko lekarz weterynarii może określić właściwy moment na eutanazję.

Na koszty eutanazji kota składa się kilka elementów. Właściciel zwierzęcia pokrywa koszty zabiegu usypiającego i użytych do niego środków znieczulających oraz koszty pracy lekarza weterynarii wykonującego zastrzyk. Mogą się one różnić w zależności od kliniki, ilości i rodzaju środków użytych do eutanazji. W Polsce uśpienie kota w klinice weterynaryjnej kosztuje mniej więcej od 50 do 70 zł.

Po uśpieniu zwierzaka pojawiają się dodatkowe wydatki. W przypadku pozostawienia kota u weterynarza należy liczyć się z kosztami utylizacji zwierzęcia. Koszt utylizacji będzie uzależniony od różnych czynników. Niektórzy lekarze weterynarii odbierają zwierzęta za darmo, jednak w większości przypadków, koszt utylizacji pupila musi zostać pokryty ze środków własnych. Cena utylizacji kota o wadze do 5 kg waha się pomiędzy 44,00 – 57,00 zł.

Polskie prawo zabrania pochówku zwierzęcia w przydomowych ogródkach i strefach do tego nieprzeznaczonych. Wielu właścicieli decyduje się na powierzenie swojego ulubieńca profesjonalnej firmie pogrzebowej, która zadba o godny pochówek pupila.

Eutanazja kota musi być zawsze w pełni świadomą decyzją. Często pogarszający się stan zwierzaka podpowiada nam, że uśpienie pupila stanie się wkrótce nieuniknione. Ważne, aby przygotować się do tego momentu zarówno emocjonalnie jak i organizacyjnie. Nadchodzi czas, aby przemyśleć, jak chcemy pożegnać zwierzę i co ma się z nim stać po odejściu. Cześć z właścicieli zdecyduje się pozostawić zwierzaka w gabinecie weterynaryjnym, skąd zostanie przekazany do utylizacji. Inni postanowią powierzyć organizację pożegnania kota profesjonalnej firmie świadczącej usługi kremacyjne i pogrzebowe dla zwierząt domowych.

Decydując się na tę opcję warto rozważyć oferowaną usługę funduszu pogrzebowego. Założenie funduszu odpowiednio wcześniej pozwala na rozłożenie kosztów związanych z pochówkiem w czasie. Właściciele zwierząt już w momencie założenia funduszu określają swoje życzenia i oczekiwania co do formy pożegnania ukochanego zwierzęcia. Dzięki temu, w momencie odejścia pupila mogą w pełni skupić się na przeżywaniu żałoby bez zamartwiania się o kwestie organizacji pochówku.

Niezależnie od podjętej decyzji zachowuj spokój względem cierpiącego kota. Koty są bardzo wrażliwe i wyczuwają napięcie u swoich właścicieli.

Eutanazja polega na wstrzyknięciu dożylnie środka znieczulającego, po którym zwierzę zasypia. Dawka środka znieczulającego jest na tyle wysoka, że powoduje zatrzymanie akcji serca. Zwierzę nie odczuwa przy tym bólu. W przypadku mocno wystraszonych zwierzaków podaje się dożylnie środek uspokajający.

W wyjątkowo rzadkich sytuacjach zastrzyk usypiający wykonuje się bezpośrednio do serca lub płuc. Robi się to tylko wtedy, kiedy wstrzyknięcie dożylne nie jest możliwe.

Po otrzymaniu leku kot zasypia. To jak długo trwa proces eutanazji zależy od dawki leku i stanu zdrowia zwierzęcia. Lekarz weterynarii sprawdzi bicie serca i puls kota kilka razy, aby potwierdzić zgon.

W nielicznych przypadkach istnieje możliwość uśpienia zwierzaka w domu. Zaletą takiego rozwiązania jest to, że zarówno zwierzę jak i jego właściciel znajdują się w znanym sobie otoczeniu. Jednak pojawienie się weterynarza na terytorium kota może przysporzyć mu dodatkowego niepokoju.

Usprawiedliwionymi powodami eutanazji w domu właścicieli są: ich podeszły wiek, trudności z poruszaniem, ich choroba, brak transportu i brak możliwości dostarczenia zwierzęcia do kliniki.

Należy pamiętać, że nie każda klinika weterynaryjna oferuje zabieg eutanazji w domu. Wizyta domowa wiąże się także z dodatkowymi kosztami.

W klinice weterynaryjnej istnieją najlepsze warunki do przeprowadzenia sprawnej eutanazji. Lekarz ma tam do dyspozycji zarówno niezbędny sprzęt medyczny jak i doświadczone osoby z personelu pomocniczego.

Po eutanazji właściciel może podjąć decyzję o pozostawieniu zwierzęcia w gabinecie. Weterynarz, za zgodą właściciela, zajmie się przekazaniem pupila firmie utylizacyjnej lub zakładowi pogrzebowemu dla zwierząt domowych.

Właściciele zwierząt mogą sami zdecydować, czy chcą być obecni przy eutanazji. Wielu z nich przeżywa olbrzymi stres wywołany koniecznością uśpienia pupila i czuje się niezdolnymi do towarzyszenia przy zabiegu. Świadomość, że w pobliżu znajduje się znajoma osoba, może być dla kota uspokajająca. Trzeba jednak pamiętać, że kot odczuwa ludzkie emocje i stan naszego zdenerwowania może niekorzystnie na niego wpływać. Kot nie wie, co oznacza dla niego wizyta u weterynarza, dlatego właściciele powinni zachować spokój i próbować przekazać go swojemu pupilowi. Właściciele zwierząt mogą głaskać swojego kota i w ten sposób dodawać mu otuchy w ostatnich chwilach życia.

Zgodnie z obowiązującym prawem eutanazja może być przeprowadzana wyłącznie przez lekarzy weterynarii.

Po eutanazji funkcje metaboliczne organizmu ustają w przeciągu 24-48 godzin i rozpoczyna się proces rozkładu. Jest to zależne od czynników zewnętrznych, takich jak temperatura czy zaopatrzenie w tlen. Jeżeli pochówek lub kremacja zwierzęcia nie następuje natychmiast po uśpieniu, jego ciało umieszcza się w chłodni. Zgodnie z prawem, w celu zwalczania chorób zakaźnych, zwłoki zwierzęce podlegają obowiązkowi utylizacji. Zwierzęta, które są pozostawiane po eutanazji u weterynarza są przekazywane firmie utylizacyjnej tak szybko, jak to możliwe. W zakładach utylizacyjnych zwykle ciała zwierząt są utylizowane w specjalnych destruktorach, w których pod wpływem ciśnienia i wysokiej temperatury pozostaje po nich sucha mączka, przeznaczona do spalenia.

Istnieje alternatywa dla utylizacji zwłok zwierzęcych w postaci kremacji oferowanych przez zakłady pogrzebowe dla zwierząt domowych. ROSENGARTEN jest właśnie takim miejscem.

Zakopywanie zmarłego zwierzęcia na terenie lasu, własnej działki, ogrodu lub w innym miejscu w ziemi jest surowo zakazane przez prawo (art. 162 §1 Kodeksu Wykroczeń).  Czyn ten jest nielegalny również w świetle przepisów sanitarnych. Za własnoręczne zakopanie zmarłego pupila w ziemi można otrzymać mandat, w wysokości nawet 5000 zł.

Istnieje możliwość pogrzebania zmarłego zwierzęcia, ale tylko na wskazanych w tym celu cmentarzach (ich wykaz opublikował Główny Inspektorat Weterynarii). O tym, że martwe zwierzęta domowe mogą być bezpośrednio usuwane jako odpady przez zakopanie muszą zdecydować odpowiednie władze. Obecnie Polska nie posiada żadnych autonomicznych regulacji w sposób ogólny przewidujących taką możliwość, przez co pochowanie zgodnie z prawem padłego zwierzęcia domowego wymagałoby zezwolenia wydanego w drodze decyzji administracyjnej przez powiatowego lekarza weterynarii, za zgodą wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska.

Z punktu widzenia przepisów sanitarno-weterynaryjnych cmentarz dla zwierząt to szczególny rodzaj składowiska odpadów. Musi on spełniać warunki gwarantujące, że zakopanie padłych zwierząt na danym terenie nie zagraża zdrowiu zwierząt i ludzi, w szczególności poprzez zabezpieczenie go przed dostępem osób trzecich, a także dostępem zwierząt dzikich i domowych, zabezpieczenie przed zanieczyszczeniem wód gruntowych, lub nadmiernym rozwojem flory bakteryjnej powodującej procesy rozkładu.

Kremacja zwierząt domowych to zdecydowanie najbardziej godna forma pożegnania. Właściciele zwierząt korzystający z usług zakładów kremacji zwierząt domowych mają do wyboru kilka możliwości pochówku. Jedni, po kremacji indywidualnej ulubieńca, zabiorą urnę z prochami do domu.  Inni, wybiorą kremację zbiorową, gdzie pupil odbędzie ostatnią podróż razem z innymi zwierzętami.

Firmy pogrzebowe zwierząt domowych posiadają często bogatą ofertę pamiątek. Dzięki nim, możemy ponownie doświadczyć obecności naszych ulubieńców, choćby symbolicznie.

Nasze krematorium niedaleko Cottbus w Werben/Niemcy umożliwia również przygotowanie uroczystości w specjalnej sali pożegnań również w języku polskim. W spokojnej i kameralnej atmosferze możecie spędzić ostatnie chwile z ukochanym towarzyszem, jak również być obecni przy kremacji. Właściciele zwierząt otrzymują profesjonalną pomoc i wsparcie w żałobie, a ich życzenia zostają wysłuchane.

Wielu pogrążonym w żałobie właścicielom zwierząt pomaga rozmowa z tymi, którzy mają za sobą podobne doświadczenia. Sprzyjają temu specjalistyczne fora lub portale pamięci. Taka forma refleksji pomaga zachować wspomnienia o ukochanym pupilu. Na portalach właściciele zwierząt często mają możliwość stworzenia strony pamiątkowej dla swojego czworonoga i zapisywać na niej wszystkie ważne wspomnienia. Ponadto można odwiedzić strony pamiątkowe innych. Miłość do zwierząt i uczucie żalu po ich utracie łączy nas wszystkich.